ශ්රී ලංකාවෙන් පෘතුගීසීන් පලවා හැරීම මහනුවර රාජධානිය සහ ලන්දේසි නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම (VOC) අතර ඇති කරගත් උපායමාර්ගික සන්ධානයක ප්රතිඵලයකි. පෘතුගීසි තර්ජනයෙන් තම රාජධානිය මුදා ගැනීමට උත්සාහ කළ II වන රාජසිංහ රජු, ලන්දේසීන්ට උදව් කරන ලෙස ආරාධනා කළේය.
මගේ සතුරාගේ සතුරා
මහනුවර රජු විශ්වාස කළේ වෙළෙන්දන් වූ ලන්දේසීන් වාණිජමය වරප්රසාදවලින් සෑහීමකට පත්වන අතර භෞමික පාලනයක් අපේක්ෂා නොකරන බවයි. 1638 දී ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලද අතර, ඒ අනුව ලන්දේසීන් කුළුබඩු වෙළඳාම පිළිබඳ ඒකාධිකාරයක් සඳහා පෘතුගීසීන් පලවා හැරීමට එකඟ විය.
කොළඹ වටලෑම
පෘතුගීසීන්ට එරෙහි යුද්ධය දීර්ඝ හා දරුණු විය. 1655-1656 දී කොළඹ වටලෑමත් සමඟ එය තීරණාත්මක මොහොතකට පැමිණියේය. මාස හතක අවහිරයකින් පසු, බඩගින්නේ සිටි පෘතුගීසි හමුදා කඳවුර යටත් විය. අනතුරුව ලන්දේසීන් 1658 දී යාපනය අල්ලා ගනිමින් තම ප්රතිවාදීන් පලවා හැරීම සම්පූර්ණ කළහ.
නව පාලකයෙක්
කෙසේ වෙතත්, මහනුවර ලැබූ ජයග්රහණය කෙටි කලකට සීමා විය. පොරොන්දු වූ පරිදි අත්පත් කරගත් බලකොටු රජුට භාර දීම වෙනුවට, රජු යුද ණය ගෙවා නැතැයි කියා ලන්දේසීන් ඒවා තමන් සතු කර ගත්හ. පැරණි කියමනක් අනුව, සිංහලයන් “ඉඟුරු දී මිරිස් ගත්තා” මෙන් විය—එක් යටත් විජිත පාලකයෙකු තවත් කෙනෙකුට හුවමාරු කර ගත්තාක් මෙනි.