I වන කාශ්යප රජතුමා ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ වඩාත්ම විවාදාත්මක සහ උත්සුකයෙන් යුතු පාලකයෙකි. ඔහු තම පියා ධාතුසේන රජු මරා දමා සිහසුනට පත් වූ අතර අසාමාන්ය ශිල්පීය සහ ඉංජිනේරු ජයග්රහණයක් වන සීගිරිය ගල් බලකොටුව ඉදිකළේය.
උපත සහ පසුබිම
කාශ්යප උපන්නේ ධාතුසේන රජුට පල්ලව බිසවකගෙන් ලැබුණු පුත්රයා ලෙසයි. ඔහුගේ බාල සොහොයුරා වූ මොග්ගල්ලාන උපන්නේ රාජකීය රුධිරයෙන් යුත් බිසවකගෙනි, එමනිසා ඔහුට රාජ්ය උරුමය ලැබීමට වැඩි අයිතියක් තිබුණි.
සිහසුනට පැමිණීම
වසර 479 දී, කාශ්යප තම පියා ධාතුසේන රජු සිරගත කර, බලහත්කාරයෙන් තම රාජකෝෂාගාර පිළිබඳ තොරතුරු ලබා ගැනීමට උත්සාහ කළේය. පැරණි ශ්රී ලාංකික ඉතිහාසයට අනුව, ධාතුසේන රජු “කළවැව මගේ වැඩිම මුදලයි” යැයි ප්රකාශ කළ විට, කාශ්යප ඔහුව පවුරක ගොඩ දැමීය.
මොග්ගල්ලාන දකුණු ඉන්දියාවට පලා ගිය අතර පළිගැනීමේ සහ තම අයිතියට පත්වීම සඳහා සූදානම් වීය.
සීගිරිය ඉදිකිරීම
තම බාල සොහොයුරාගේ ප්රතිප්රහාරයට බියෙන්, කාශ්යප අනුරාධපුරයෙන් තම රාජධානිය මාරු කර සීගිරිය නම් මහා ගල් කුළුණක තම නව රාජධානිය ඉදිකළේය.
ගල් බලකොටුව
සීගිරිය 200 මීටර් උස ගල් කුළුණක් මත ඉදිකරන ලද්දේය:
- ඉහළ මාළිගාව: ගල් මුදුන මත විශිෂ්ට රාජ මාළිගාව
- මධ්ය පීඨභූමිය: සිංහ ද්වාරය සහිත මධ්ය මට්ටම් අංගණ
- පහළ උද්යාන: ඉතා දියුණු වතුර උද්යාන සහ දැල්වතුර යාන්ත්රණ
- කැටපත් බිත්ති: සීගිරි සුරංගනා කෙණි නම් වූ ප්රසිද්ධ බිතුසිතුවම්
සීගිරි සුරංගනා කෙණි
සීගිරියේ කැටපත් බිත්තියේ අද්විතීය බිතුසිතුවම් තිබේ:
- මුල් වශයෙන් සිතුවම් 500 කට ආසන්න වූ නමුත් අද 22 ක් පමණක් ඉතිරිව තිබේ
- අලංකාර ලස්සන කාන්තාවන් නිරූපණය කරයි
- දීප්තිමත් වර්ණ සහ සියුම් කලා ශිල්ප තාක්ෂණයන් භාවිතා කරයි
- ලෝකයේ පැරණිතම සංරක්ෂිත බිතුසිතුවම් අතරට අයත් වේ
කැටපත් බිත්ති කවි
සීගිරියේ කැටපත් බිත්තියේ 8 වැනි සහ 10 වැනි සියවස්වල නැවත පැමිණි අමුත්තන් විසින් ලියන ලද 1,500 කට වැඩි පුරාණ සිංහල කවි සහ ලිපි තිබේ. මේවා පැරණි සිංහල භාෂාවේ සහ සාහිත්යයේ වැදගත් සාක්ෂි වේ.
වතුර උද්යාන
සීගිරියේ පහළ උද්යාන ලෝකයේ පැරණිතම භූ අලංකරණය කරන ලද වතුර උද්යාන වලින් කිහිපයකි:
- විධිමත් තටාක සහ දීප
- දියවර සහ දැල්වතුර යන්ත්ර
- සමමිතික සැලසුම් සහ මාර්ග
- වතුර ගබඩා කිරීම සහ බෙදාහැරීමේ නවීන පද්ධතිය
පාලන කාලය
කාශ්යපගේ 18 වසරක පාලන කාලය අභියෝග වලින් පිරී තිබුණි:
- තම බාල සොහොයුරාගේ නිරන්තර තර්ජනය
- සිහසුනට පැමිණීම ගැන විවාද
- විශාල ඉදිකිරීම් ව්යාපෘති සඳහා අවශ්ය සම්පත්
කෙසේ වෙතත්, සීගිරිය ඉදිකිරීම සහ අනෙකුත් ව්යාපෘති ඔහුගේ පරිපාලනයේ කාර්යක්ෂමතාවය සහ දර්ශනය පෙන්නුම් කරයි.
මරණය සහ පරාජය
වසර 497 දී, මොග්ගල්ලාන දකුණු ඉන්දියානු හමුදා සහිත ආපසු පැමිණ කාශ්යප සමඟ සටන් කළේය. මහාවංශයට අනුව:
- සටන දඹදෙණිය අසල සිදු වූවාය
- කාශ්යප තම හමුදාව මෙහෙයවන විට වැළැක්විය හැකි වේදිකාවකට පැමිණ වැටුණේය
- ඔහු තම සොල්දාදුවන් තමන් පාවා දෙන බව සිතූ අතර සටන මැද ආපසු හැරී ගියේය
- පරාජයට මුහුණ දෙමින්, කාශ්යප සියල්ල අවසන් කිරීමට තීරණය කළ අතර සටනේදීම සියදිවි නසාගත්තේය
උරුමය
කාශ්යපගේ පියාව මරා දැමීම සදහටම ඔහුව විවාදාත්මක චරිතයක් බවට පත් කළ නමුත්, සීගිරිය ඔහුගේ ස්ථිර උරුමය ලෙස පවතී:
- වාස්තු විද්යාව: එක් ගලක් මත ගොඩනඟන ලද විශිෂ්ටතම වාස්තු විද්යාත්මක සමාධානයක්
- ඉංජිනේරු විද්යාව: නවීන වතුර පද්ධතිය සහ ඉදිකිරීම් තාක්ෂණයන්
- කලාව: සීගිරි සුරංගනා කෙණි සහ කැටපත් බිත්ති කවි
- භූ අලංකරණය: පුරාණ වතුර උද්යාන සැලසුම්
සීගිරිය අද වන විට:
- යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමය වෙබ් අඩවියකි
- ශ්රී ලංකාවේ වඩාත්ම ජනප්රිය සංචාරක ආකර්ෂණයයි
- පුරාණ ශ්රී ලාංකික ශිල්පීය සහ ඉංජිනේරු හැකියාවන්ගේ සංකේතයයි
කාශ්යපගේ සංකීර්ණ උරුමය - තම පියාව මරා දැමීම සහ සීගිරිය නිර්මාණය කිරීම - ඔහුව ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ වඩාත්ම උත්සුකයෙන් සහ වාදකාරී චරිතයක් කරයි.