කල්යාණවතී රැජින යනු ශ්රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ, විශේෂයෙන්ම 13වන සියවසේ පොළොන්නරු රාජධානියේ විසූ අතිශයින් වැදගත් රාජ්ය පාලිකාවකි. ක්රි.ව. 1202 සිට 1208 දක්වා වසර හයක් පුරා ඇය පොළොන්නරුවේ සිහසුන හෙබවූවා ය. ශ්රී ලංකාවේ රාජ්ය පාලනය කළ කිහිප දෙනෙකුගෙන් එක් රැජිනක් ලෙස ඇය විශේෂ ස්ථානයක් ගනී.
මුල් අවදිය සහ පවුල් පසුබිම
කල්යාණවතී රැජින නිශ්ශංකමල්ල රජුගේ අගබිසව වූවා ය. මෙම විවාහය තුළින් ඇය පොළොන්නරු රාජකීය පවුලට සම්බන්ධ වූ අතර, එමගින් ඇයගේ රාජ්යත්වයට පත්වීමට අවශ්ය පසුබිම නිර්මාණය විය. නිශ්ශංකමල්ල රජු පොළොන්නරු යුගයේ බලවත් රජෙකු වූ අතර, ඔහුගේ අගබිසව ලෙස කල්යාණවතී රැජිනට රාජකීය කටයුතු පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් තිබෙන්නට ඇත.
රාජ්යත්වයට පත්වීම
සහස්සමල්ල රජුගෙන් පසුව පොළොන්නරු සිහසුන හිස් වූ කල, කල්යාණවතී රැජින රාජ්යත්වයට පත්වූවා ය. මෙය 13වන සියවසේ ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලන අස්ථාවර සමයකි. එවන් පසුබිමක ස්ත්රියක් ලෙස රාජ්ය පාලනය භාර ගැනීම, ඇයගේ ධෛර්යය සහ නායකත්ව ගුණාංග මැනවින් විදහා දක්වයි. ක්රි.ව. 1202 දී ඇය සිහසුනට පත් වූවාය.
පාලන සමය (ක්රි.ව. 1202-1208)
කල්යාණවතී රැජිනගේ පාලන සමය වසර හයක් පුරා පැවතිණි. ඇය ක්රි.ව. 1202 සිට 1208 දක්වා පොළොන්නරු රාජධානියේ පාලන බලය දැරුවාය. මෙම කාලය තුළ ඇයට රාජ්ය පාලනය කිරීමට සිදු වූයේ අභියෝග රැසක් මධ්යයේ ය. පොළොන්නරු යුගයේ අගභාගය විදේශීය ආක්රමණ සහ අභ්යන්තර ආරවුල් හේතුවෙන් අස්ථාවර විය. එවන් පරිසරයක් තුළ රාජ්ය පාලනය සාර්ථකව පවත්වාගෙන යාම ඇයගේ කැපී පෙනෙන ජයග්රහණයකි.
උරුමය සහ වැදගත්කම
කල්යාණවතී රැජින ශ්රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ අතිශයින් වැදගත් චරිතයකි. ඇය රාජ්ය පාලනය කළ කිහිප දෙනෙකුගෙන් එක් රැජිනක් වීම, ස්ත්රී නායකත්වයේ සුවිශේෂී උදාහරණයකි. ඇගෙන් පසුව ධර්මාශෝක කුමරු සිහසුනට පත් විය. ඇයගේ පාලන සමය පොළොන්නරු රාජධානියේ පරිහානිය ආරම්භ වූ යුගයකට අයත් වුවද, ඇය සිය රාජකාරිය ඉටු කළ ආකාරය ශ්රී ලංකාවේ රාජ්ය පාලන ඉතිහාසයේ සදා අනුස්මරණීය ය.